Rundel Video: Wendepunkte 1-9-8-9 - Wendepunkte 1989 | Mediatheek

Notes available at:
https://www.rundel.de/nl/

Dramatische Rhapsodie
1989 / 2014: Precies 25 jaar gelegen vond in Duitsland een politieke verandering plaats die een ongelofelijke invloed had op het leven van talloze mensen. Toen de Berlijnse muur viel, kregen de DDR-burgers de vrijheid waar zij zo lang op hadden gehoopt, waarvoor velen hadden gevochten en waarover anderen niet eens hadden durven dromen. In de maanden voorafgaand aan de val van de muur, werd duidelijk dat er iets moest veranderen, want de weerstand tegen de enorme beperkingen en de drang naar vrijheid waren onstuitbaar. Maar een verandering van deze grootte was voor iedereen een verrassing. De wereld van de DDR-burgers veranderde binnen een korte tijd drastisch. De 'Wende' ging gepaard met onzekerheid: Hoe zou Rusland reageren? Was een burgeroorlog op handen? Er was veel mogelijk, maar de Duitse hereniging, zoals deze enkele maanden later plaatsvond, was op het moment van de val van de muur nog onvoorstelbaar. De 'Wende' bracht ook enorme herstructureringen teweeg die voor veel mensen fatale gevolgen had. Een van deze mensen was Siegmund Goldhammer, die enerzijds dolgelukkig was over de opening van de DDR-grenzen. Hij had zelf als muziekdirecteur van het muziekcorps van het "Wachregiment" geleden onder politieke en persoonlijke represailles en had er hard aan gewerkt om na zijn ontslag door ziekte een carrière als zelfstandig componist en dirigent op te bouwen. Bovendien woonden zijn vader en zus al in de Bondsrepubliek en kon hij hen nu eindelijk zonder problemen bezoeken. Anderzijds verloor hij als zelfstandig componist en dirigent ineens al zijn opdrachten. Tot zijn opdrachtgevers behoorden bijvoorbeeld orkesten van de "Nationale Volksarme" en het "Ministerium des Innern", die na de politieke ommekeer waren verdwenen. Van het ene moment op het andere moment stortte de artistieke milieu rond Goldhammer ineen en werd hij geconfronteerd met een onvoorstelbare hopeloosheid. Hijzelf beschrijft dit als een "zeer ingrijpende gebeurtenis waardoor ik de grond onder mijn voeten verloor en die ik nooit zal vergeten". Pas na twee jaar werkeloosheid en ongewisheid kreeg hij nieuwe kansen om als artistiek leider aan de slag te gaan voor het nieuw opgerichte "Große Berliner Blasorchester". Ook door de contacten met muziekuitgeverijen, waarvan hij met name Siegfried Rundel benadrukt, kan Goldhammer weer steeds vaker artistiek aan de slag. Deze ingrijpende gebeurtenis houdt Siegmund Goldhammer al 25 jaar elke dag bezig – de ene keer bewust, de andere keer onbewust. Naarmate het jubileum van de 'Wende' naderde, werd het gevoel dat hij zich hierover moest uiten steeds sterker. Hij was er als componist van overtuigd dat hij in zijn muzikale taal een bijdrage moest leveren. Hierbij wil hij niet programmatisch concrete belevenissen verwerken, maar veeleer gevoelens en emoties overdragen die gepaard gaan met deze ingrijpende tijd.

Centraal in de compositie "Wendepunkte 1-9-8-9" staat de intervalreeks "1-9-8-9" (basistoon, none, octaaf, none). In het begin hoor en voel je het spanningsveld en de onzekerheid. De muziek houdt geen vaste toonsoort aan, maar springt onrustig heen en weer tussen de harmonieën. De spanningen worden ook door dissonante op elkaar gestapelde akkoorden, zogenoemde clusters, weergegeven. Goldhammer gebruikt fragmenten van het volkslied "Die Gedanken sind frei" om we wens naar vrijheid uit te drukken. Ook de twee volksliederen van de DDR en de Bondsrepubliek komen in fragmenten in het stuk voor. Pas in de finale vindt het werk een vaste toonsoort. Deze geordendheid brengt kracht en moed over. Uit de eis "Wir sind das Volk", gesymboliseerd door het volledige citaat van "Die Gedanken sind frei", wordt "Wir sind EIN Volk" dat met het spelen van beide volksliederen tegelijkertijd tot uitdrukking wordt gebracht. Een markant, ritmisch motief leidt naar een afsluiting van "Wendepunkte 1-9-8-9" als hymne aan de overwinning voor een toekomst als eenheid en in vrijheid.


Moeilijkheidsgraad: Uitmuntendheid / Grade 4
Componist/e: Goldhammer, Siegmund
Muziekrichting: Concertwerk
Duur: 00:07:00
Uitgeverij: Rundel
Formaat: A4
Omvang: Partituur + Partijen
Rundel Editienummer: MVSR2799
Jaar van Publicatie: 2014