Harmonie-orkest
from Symphony No.9 - New World Symphony
aus der Sinfonie Nr.9 - Aus der neuen Welt -
Info
De 9e symfonie van de Tsjechische componist Antonín Dvorák markeert tegelijkertijd het hoogtepunt èn eindpunt van zijn symfonische oeuvre. Zijn meest bekende en meest geliefde werken ontstonden tussen december 1892 en mei 1893 en werden op 16 december 1893 in de Carnegie Hall in New York voor de allereerste keer opgevoerd.
Het lokte vanwege de ondertitel ervan - „Aus der neuen Welt“ - een groot aantal legendes uit, die schijnbaar niet de wereld uit te krijgen zijn. Er is menigeen die denkt dat aan de symfonie in essentie vorm is gegeven door melodieën die Dvorák in Amerika heeft leren kennen. Daarbij moet de titel in geen geval als programmatische verklaring van de muziek worden gezien, veeleer als een door Dvorák spontaan toegevoegde titel, die volgens zijn vriend Kovarík niets meer betekent dan „Indrukken en groeten uit de nieuwe wereld.“
Voor het eerst in september 1892 kwam de vaderlandslievende Böhme in de Verenigde Staten. Hij ging in op een uitnodiging van de New Yorkse miljonair Jeanette Thurber, die in 1885 het National Conservatory for Music had opgericht. Zij bood Dvorák een financieel en artistiek aanlokkelijk contract aan voor twee jaar om elk jaar acht maanden lang werkzaam te zijn als compositiedocent en orkestdirigent. Na vrij lang aarzelen nam de componist het aanbod aan.
De veelzijdige werkzaamheden en taken in New York hielden hem eerst weg van het componeren. Pas rond de kersttijd in 1892 vond hij de daarvoor nodige rust. Snel maakte hij het concept van een nieuwe symfonie.
Dvorák stond tegelijkertijd onder aanzienlijke druk om er een succes van te maken, aangezien de symfonie zijn eerste in Amerika gecomponeerde werk zou worden, en hij zijn bekwaamheden eerst moest bewijzen. Het gebruikte melodische materiaal is bovendien niet „Amerikaans“, maar ademt slechts de sfeer van de Amerikaanse muziek van zwarten en Indianen, die Dvorák door specifieke karaktertrekken in zijn werk tot leven liet komen.
Het langzame deel, het largo, is wel het beroemdste dat aanvankelijk door de componist van de titel „Legende“ werd voorzien. De Engelse hoorn speelt hier een melodie, waarin de onafzienbare verten en de uitgestrektheid van de prairies duidelijk worden. Het deel is zonder twijfel één van de mooiste en meest aangrijpende werken van de componist.